فلافل.. جنوب… آبادان…
سه کلمه که شاید در بین ایرانیان در هم گره خوردهاند و همه فکر میکنیم فالفل غذایی ایرانی است.
اما جالب است بدانید، فلافل یکی از محبوبترین غذاهای خیابانی خاورمیانه است که با طعم بینظیر خود طرفداران زیادی دارد.
در این مقاله از مجله آشپزی سقف، دستور پخت مرحله به مرحله و ساده فلافل خانگی با نخود را ارائه میدهیم تا بتوانید در خانه یک غذای ترد و خوشمزه تهیه کنید.
فهرست مطالب
مواد لازم برای فلافل خانگی
مواد مورد نیاز | مقدار |
---|---|
نخود خشک | ۵۰۰ گرم (۲۴ ساعت خیسانده شده) |
گشنیز تازه | ۱۲۵ گرم |
جعفری تازه | ۱۲۵ گرم |
پیازچه | ۵-۶ عدد |
سیر | ۱۰-۱۲ حبه |
زیره سیاه | ۱ قاشق غذاخوری |
تخم گشنیز | ۲ قاشق غذاخوری |
نمک | ۱ قاشق غذاخوری صاف |
پرک فلفل قرمز | ۱ قاشق چایخوری |
نکات مهم در انتخاب مواد اولیه:
- از خیساندن نخود خشک بهمدت ۲۴ ساعت استفاده کنید و نخود کنسروی را کنار بگذارید.
- سبزیجات تازه و خشکشده را به درستی آماده کنید.
- ادویهها را تازه آسیاب کنید تا عطر بیشتری داشته باشند.
طرز تهیه فلافل خانگی مرحله به مرحله

مرحله ۱: آمادهسازی نخود(خیساندن و خشک کردن)
- نخود خشک را ۲۴ ساعت خیس کنید.
- پس از خیساندن، آب نخود را کاملاً خالی کرده و آن را در یک سبد بگذارید تا خشک شود.
- اگر عجله دارید، از باد سرد سشوار یا پنکه برای خشک کردن استفاده کنید.

مرحله ۲: مخلوط کردن مواد (چرخ کردن یا استفاده از غذاساز)
- نخود خشکشده، گشنیز، جعفری، پیازچه و سیر را خرد کنید.
- این مواد را در چرخ گوشت یا غذاساز با تیغه تیز بهطور یکنواخت خرد کنید.
- در صورت نیاز، مقدار کمی روغن برای روانتر شدن چرخ کردن اضافه کنید.

مرحله ۳: اضافه کردن ادویهها و سبزیجات معطر
- زیره سیاه و تخم گشنیز را در هاون یا آسیاب برقی خرد کنید.
- ادویهها، نمک و پرک فلفل قرمز را به مخلوط اضافه کرده و خوب مخلوط کنید.
مرحله ۴: استراحت دادن به خمیر فلافل
- خمیر را در ظرفی بریزید و روی آن را بپوشانید.
- اجازه دهید خمیر ۳۰ دقیقه در یخچال استراحت کند تا نشاسته طبیعی نخود فعال شود.

مرحله ۵: فرم دادن فلافل
- از خمیر گلولههای کوچک (شبیه توپ) بردارید.
- آنها را بدون فشار زیاد فرم دهید.

مرحله ۶: سرخ کردن فلافل
- روغن را در قابلمه استیل با کف ضخیم داغ کنید (دمای روغن باید حدود ۱۹۰ درجه سانتیگراد باشد).
- فلافلها را به آرامی در روغن داغ بیندازید و اجازه دهید ۴ دقیقه سرخ شوند تا سطح آنها طلایی و ترد شود.
- فلافلها را با استفاده از کفگیر از روغن خارج کنید و روی دستمال کاغذی بگذارید تا روغن اضافی گرفته شود.
پیشنهاد خرید: خرید ادویه فلافل مخصوص فروشگاه آنلاین سقف
فوت و فنهای فلافل خانگی ترد و خوشمزه
نکاتی برای پف کردن فلافل
- از سبزیجات تازه و خشکشده استفاده کنید.
- خمیر فلافل را پس از آمادهسازی استراحت دهید.
نکاتی برای جلوگیری از وا رفتن فلافل
- از نخود خشک و بدون رطوبت استفاده کنید.
- خیس کردن نخود برای مدت بیش از ۲۴ ساعت و یا تعویض مکرر آب آن در این مدت نیز، اشتباه بوده و باعث افزایش ریسک متلاشی شدن فلافل خواهد شد.
- خمیر را بیش از حد مخلوط نکنید.

نکاتی برای ترد شدن فلافل
- دمای روغن را کنترل کنید.
- فلافلها را در روغن کاملاً داغ سرخ کنید.
نکاتی برای خوشطعم شدن فلافل
- ادویهها را تازه آسیاب کنید.
- به جای پودر سیر از سیر تازه استفاده کنید.

سرو و نگهداری
بهترین روش سرو فلافل
- فلافلها را با نان پیتا، سبزیجات تازه و سس تاهینی سرو کنید.
- برای میز مزه، فلافلها را با زیتون، لیمو و ترشی کنار بگذارید.
انواع سس برای فلافل
۱. سس تاهینی (Tahini Sauce)
سس تاهینی یکی از سسهای کلاسیک و محبوب است که معمولاً با فلافل سرو میشود. این سس پایهای از تاهینی (ارده) دارد و طعم غنی، خامهای و کمی تند دارد.
مواد لازم:
- تاهینی (ارده): 1/۲ پیمانه
- آب لیموترش تازه: 2 قاشق غذاخوری
- آب سرد: 1/۴ پیمانه (یا بیشتر، برای تنظیم غلظت)
- سیر: 1 حبه، رنده شده یا له شده
- نمک: به میزان لازم
- پودر زیره: 1/۴ قاشق چایخوری (اختیاری)
طرز تهیه:
- تاهینی را در یک کاسه بریزید و آب لیموترش و سیر له شده را اضافه کنید.
- به تدریج آب سرد را اضافه کرده و با یک چنگال یا ویسک خوب هم بزنید تا سس به غلظت دلخواه برسد. اگر سس خیلی غلیظ بود، کمی آب سرد اضافه کنید.
- نمک و پودر زیره را اضافه کنید و مجدداً مخلوط کنید.
- سس آماده است! این سس طعم کرمی و خوشایندی به فلافل میدهد.
۲. سس گوجهفرنگی (Tomato Sauce)
سس گوجهفرنگی یک گزینه تازه و ساده برای کسانی است که طعم کمی شیرین و ترش را با فلافل ترجیح میدهند.
مواد لازم:
- گوجهفرنگی رسیده: 2 عدد، پوست گرفته و خرد شده
- رب گوجهفرنگی: 1 قاشق غذاخوری
- سیر: 1 حبه، رنده شده
- پیاز: 1 عدد کوچک، ریز خرد شده
- روغن زیتون: 2 قاشق غذاخوری
- نمک و فلفل: به میزان لازم
- پودر زیره: 1/۴ قاشق چایخوری (اختیاری)
طرز تهیه:
- روغن زیتون را در یک تابه گرم کنید و پیاز خرد شده را اضافه کنید. آن را تفت دهید تا شفاف شود.
- سیر رنده شده را اضافه کرده و چند ثانیه تفت دهید.
- گوجهفرنگیهای خرد شده و رب گوجهفرنگی را اضافه کنید و هم بزنید.
- نمک، فلفل و پودر زیره را اضافه کنید و اجازه دهید سس روی حرارت ملایم به مدت ۱۰-۱۵ دقیقه بپزد تا غلیظ شود.
- این سس طعمی شاداب و مناسب برای فلافل دارد.
۳. سس تند (Spicy Sauce)
برای عاشقان طعم تند، این سس یک انتخاب بینظیر است و میتواند با فلافل یک تجربه خاص ایجاد کند.
مواد لازم:
- فلفل قرمز تند: 2 عدد، ریز خرد شده
- سرکه سفید یا آب لیمو: 1 قاشق غذاخوری
- روغن زیتون: 2 قاشق غذاخوری
- سیر: 2 حبه، له شده
- پودر پاپریکا یا فلفل دودی: 1/۲ قاشق چایخوری
- نمک: به میزان لازم
- شکر: 1/۲ قاشق چایخوری (اختیاری)
طرز تهیه:
- روغن زیتون را در یک تابه کوچک گرم کنید و فلفل خرد شده و سیر له شده را اضافه کنید. چند ثانیه تفت دهید تا عطرشان آزاد شود.
- پودر پاپریکا، نمک و شکر (اختیاری) را اضافه کنید و هم بزنید.
- سرکه سفید یا آب لیمو را اضافه کنید و اجازه دهید مواد چند دقیقه دیگر روی حرارت ملایم بپزند.
- سس را از روی حرارت بردارید و اجازه دهید خنک شود. این سس تندی دلچسبی به فلافل میدهد.
نکته:
هر سه سس را میتوانید جداگانه یا به صورت ترکیبی سرو کنید تا تنوع طعمها را با فلافل تجربه کنید. این سسها را میتوانید به همراه نان، سالاد یا سبزیجات سرو کنید.
نگهداری فلافل خانگی
نگهداری در یخچال
- فلافلهای آمادهشده را میتوانید در ظرف دربسته بگذارید یا بستهبندی کنید.
- فلافل را میتوانید تا ۳ روز در یخچال نگهداری کنید، اما پیشنهاد میدهیم آنرا تازه مصرف کنید تا لطف خود را از دست ندهد.
نگهداری در فریزر
- فلافلها را پس از فرم دادن و قبل از سرخ کردن فریز کنید.
- در کیسه فریزر بستهبندی کرده و تا ۱ ماه نگهداری کنید.
تاریخچه فلافل
فلافل، غذایی که ریشه در خاورمیانه دارد، تاریخچهای جذاب و بحثبرانگیز دارد. اولین مستندات تاریخی از فلافل به قرن نوزدهم در مصر برمیگردد، جایی که این غذا با باقالی سبز تهیه میشد. بعدها، نسخه نخودی فلافل در فلسطین و لبنان محبوب شد و به یک غذای ملی در منطقه تبدیل گشت.

انواع فلافل
دو نوع اصلی فلافل وجود دارد:
- فلافل مصری: تهیه شده با باقالی سبز.
- فلافل لبنانی و فلسطینی: تهیه شده با نخود.
با این دستور ساده و کاربردی، میتوانید فلافل خانگی خوشمزه و تردی تهیه کنید که هم در کنار خانواده و هم برای پذیرایی از دوستانتان گزینهای عالی باشد. از امتحان این دستور لذت ببرید و خاطرات خوشی بسازید!
سوالات متداول درباره طرز تهیه فلافل خانگی ساده
۱. چرا فلافل خشک میشود؟
خشک شدن فلافل به دلایلی مانند استفاده بیش از حد از آرد یا تخممرغ، عدم چرخکردن صحیح مواد اولیه، یکدست نبودن مخلوط، افزودن مقدار زیادی سیبزمینی، کمبود روغن در سرخ کردن، و استفاده بیرویه از بیکینگپودر مرتبط است.
برای جلوگیری از خشک شدن فلافل، بهتر است نسبت مواد را متعادل کنید و از روغن کافی هنگام سرخ کردن استفاده کنید.
۲. چرا فلافل وا میرود؟
وا رفتن فلافل ممکن است به علتهایی مانند عدم استفاده از آرد به عنوان چسباننده، افزودن بیش از حد پیاز، ندادن زمان استراحت به مایه فلافل، چرخنکردن مناسب مواد، یا ورز ندادن کافی مایه رخ دهد.
همچنین، استفاده بیش از حد از روغن هنگام سرخ کردن میتواند ساختار فلافل را از بین ببرد.
برای داشتن فلافل خوشفرم و منسجم، مواد اولیه را به دقت آماده کنید و زمان کافی برای استراحت مایه در نظر بگیرید.
۳. چگونه فلافل را به بهترین شکل سرخ کنیم؟
برای سرخ کردن ایدهآل فلافل، از ظرفی استفاده کنید که روغن به مقدار کافی داشته باشد تا قرصهای فلافل کاملاً در روغن غوطهور شوند.
این روش باعث میشود فلافل به طور یکنواخت سرخ شده و رنگ طلایی جذابی پیدا کند. همچنین، حرارت روغن را در دمای مناسب (حدود ۱۹۰ درجه سانتیگراد) نگه دارید تا از جذب بیش از حد روغن جلوگیری شود.
منابع
- پیشنهاد مطالعه به عنوان منبع خارجی خوب: The Mediterranean Dish
- ویدئوی آموزشی خوب: آموزش فلافل از کانال یوتیوب یامی گسترونومی